(Αναρχικό Δελτίο, νο 7, Σεπτέμβρης 2000)

ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
ΚΑΙ
ΣΥΝΘΗΚΗ ΣΕΝΓΚΕΝ

Ενώ ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητα και τίποτα δεν μένει πια ίδιο, στις μεθόδους εκμετάλλευσης και καταπίεσης, στον τρόπο διάρθρωσης της εξουσίας και της σύγχρονης ταξικής κοινωνίας, ένα μέρος των εξουσιαστών υπερασπίζεται το φάντασμα μιας εποχής που έχει παρέλθει. Η πρόσφατη διαφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και της εκκλησίας για το ζήτημα των ταυτοτήτων είναι μια ακόμα αιχμή της αντιπαράθεσης και του αλληλοσπαραγμού στο εσωτερικό του συστήματος, μεταξύ αυτών που υπερασπίζονται πολιτικά και κοινωνικά μοντέλα συνδεδεμένα με την παραδοσιακή κυριαρχία του έθνους-κράτους, και αυτών που προωθούν τον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή σε μοντέλα της ανατέλλουσας υπερεθνικής κυριαρχίας.

Από την αντιπαράθεση αυτή αναδεικνύονται και μια σειρά αποπροσανατολιστικά ζητήματα, με αποτέλεσμα πολλοί να συστρατεύονται με τους εξουσιαστές, είτε κάτω από σύμβολα του έθνους και της θρησκείας στο όνομα μιας δήθεν αντίστασης στην παγκοσμιοποίηση, είτε κάτω από τα προτάγματα του εκσυγχρονισμού στο όνομα της προόδου και της ελευθερίας. Πίσω από τα ψευτοδιλήμματα όμως, όπως το “αν πρέπει να αναγράφεται στις ταυτότητες το θρήσκευμα”, καλύπτονται τα ουσιαστικά κοινωνικά ζητήματα, όπως είναι ο αυξανόμενος έλεγχος των ανθρώπων από το κράτος και η ολοκληρωτική μορφή που τείνει να αποκτήσει, με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών και κυρίως με την πληροφορική. Κι οι νέες ηλεκτρονικές ταυτότητες δεν αποτελούν τίποτα άλλο από ένα ακόμη ρυθμιστικό σχέδιο του ελληνικού κράτους που εντάσσεται στις ευρύτερες επιλογές και τις υποχρεώσεις του απέναντι στην κεντρική ευρωπαϊκή εξουσία και τις επιταγές που ορίζονται μέσα από τη συνθήκη Σένγκεν.

Έχουν περάσει ήδη δεκαπέντε χρόνια από τότε που η Γαλλία, η Γερμανία, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και η Ολλανδία υπέγραψαν τη συνθήκη Σένγκεν, κοντά στο ομώνυμο χωριό του Λουξεμβούργου, με την οποία τα αφεντικά προσδιόρισαν τα διοικητικά όρια του νέου υπερεθνικού “χώρου Σένγκεν”, προώθησαν τη δημιουργία ενός ενιαίου νομικού πλαισίου και εγκαθίδρυσαν ένα πανεποπτικό σύστημα ελέγχου για όλη την Ευρώπη. Ας σημειωθεί ότι η Σένγκεν γεννήθηκε την ίδια μέρα που η Κομισιόν ενέκρινε τη “Λευκή Βίβλο” για τον εκσυγχρονισμό στους χώρους παραγωγής και τις νέες εργασιακές σχέσεις, σύμφωνα με τις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού και της ελεύθερης αγοράς. Σκοπός αυτής της συνθήκης είναι να συντελέσει στην αστυνομική και δικαστική περιφρούρηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ενός ενιαίου ηπειρωτικού χώρου όπου θα μπορούν να κινούνται με ασφάλεια τα αφεντικά, να διακινούνται τα εμπορεύματα και τα κεφάλαια, να δρουν χωρίς όρια και περιορισμούς οι πολυεθνικές εταιρείες καθώς επίσης οι υπερεθνικές και εθνικές υπηρεσίες ελέγχου και καταστολής. Τα εθνικά σύνορα υποβαθμίζονται και ανυψώνονται νέα και αδιαπέραστα κοινωνικά και ταξικά σύνορα για να προφυλάξουν τους ενσωματωμένους στο σύστημα από τα εκατομμύρια των αποκλεισμένων που γεννά η παγκοσμιοποίηση της οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας.

Το όραμα των εξουσιαστών για ακόμη ευρύτερο και λεπτομερέστερο έλεγχο βρήκε την υλική έκφρασή του μέσα από το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (S.I.S), τον κεντρικό ηλεκτρονικό υπολογιστή που βρίσκεται στο Στρασβούργο (δημιούργημα της γαλλικής πολυεθνικής Μπουλ και της γερμανικής Ζίμενς). Στην ηλεκτρονική μνήμη του S.I.S., που η χωρητικότητά του επιτρέπει το φακέλωμα δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, καταγράφονται πληροφορίες για όσους αποτελούν, έστω και εν δυνάμει, κίνδυνο για τη διατήρηση της τάξης και της ασφάλειας της ιδιοκτησίας, των θεσμών και του κράτους. Προϋπόθεση για να ενταχθεί ένα κράτος-μέλος της ευρωπαϊκής ένωσης στο “χώρο Σένγκεν” αποτελεί η ψήφιση του νόμου για την “προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα” που εμπνεύστηκε το ευρωκοινοβούλιο. Εκτελεστικό όργανο αυτού του νόμου είναι η “ανεξάρτητη Αρχή”, η οποία αναλαμβάνει τη συγκέντρωση αρχείων με “προσωπικά δεδομένα” από κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα, για λογαριασμό του τοπικού γραφείου Σένγκεν που εδρεύει στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης και που αυτό με τη σειρά του τροφοδοτεί με πληροφορίες το κεντρικό σύστημα στο Στρασβούργο.

Με τη χαρτογράφηση ολόκληρων πληθυσμών, την επεξεργασία και την ανάλυση των πληροφοριών, το “μάτι” του κρατικού ελέγχου αναζητά τις διαδρομές για να διεισδύσει στην ανθρώπινη σκέψη, να προσεγγίσει και να αναλύσει τις τάσεις, τις επιθυμίες, τις ιδιαιτερότητες των ανθρώπων, να τους καταστήσει διάφανους και προβλέψιμους, ώστε να τους αποτρέψει προληπτικά από κάθε εχθρική σκέψη για το σύστημα, να τους μετατρέψει σε ακίνδυνα κατοικίδια του καπιταλισμού ή να τους παραδώσει στην τιμωρία.

Ένα μέρος της συνθήκης αφορά τους μετανάστες που θεωρούνται ο “εξωτερικός εχθρός” της Ευρώπης και ανθρώπινο πλεόνασμα του λεγόμενου αναπτυγμένου κόσμου. Ανυπολόγιστος είναι ο αριθμός των μεταναστών που απελαύνονται καθημερινά και αμέτρητοι είναι αυτοί που δολοφονούνται από τα όργανα επιβολής της τάξης στους δρόμους, στα αστυνομικά τμήματα, στα σύνορα ή και κατά τη διάρκεια των απελάσεων από το ευρωπαϊκό φρούριο, ενώ τα εξωτερικά τείχη του “χώρου Σένγκεν” γίνονται ο κυματοθραύστης των μαζικών μεταναστευτικών ρευμάτων που γεννιούνται από τους πολέμους που διεξάγουν, είτε με οικονομικά είτε με στρατιωτικά μέσα, τα κράτη και οι πολυεθνικές.

Ένα άλλο μέρος αφορά τον “εσωτερικό εχθρό”, καθώς στο όνομα της τάξης και της ασφάλειας προωθείται η διαρκής παρακολούθηση, η εξουδετέρωση ακόμα και η εξόντωση οποιουδήποτε δεν αφομοιώνεται από τον σύγχρονο καπιταλιστικό - εξουσιαστικό κόσμο, δεν συμμορφώνεται στις κρατικές επιταγές και δεν υποτάσσεται στην “κοινωνία” των εμπορευμάτων, του ελέγχου και της αστυνόμευσης.

Όσο γι αυτούς που εν όψει της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται διαμαρτύρονται μιλώντας για την καταστρατήγηση “των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων”, την καταπάτηση των “δημοκρατικών αρχών” και τον “αυταρχισμό των κρατικών μηχανισμών”, επιζητώντας έναν εκσυγχρονισμό με “ανθρώπινο πρόσωπο”, το μόνο ουσιαστικά που κάνουν είναι να δημιουργούν κοινωνικούς και πολιτικούς χώρους της ηττοπάθειας, να χαλιναγωγούν τις ριζοσπαστικές διαθέσεις και να αντιστέκονται στις αυθόρμητες κοινωνικές δυναμικές, να θέτουν κατευθύνσεις που οδηγούν στην παραίτηση από κάθε επιθυμία εξέγερσης.

Εμείς, δεν έχουμε να υπερασπιστούμε τίποτα από τον παλιό κόσμο κι ούτε πρόκειται να υποδεχτούμε θετικά τις προσπάθειες άμβλυνσης των οξυμένων κοινωνικών και ταξικών ανταγωνισμών. Καμιά προσδοκία καλύτερης ζωής δεν μπορεί να υπάρξει μέσα στην φασιστική πραγματικότητα που μας επιβάλλεται, όσο εξωραϊσμένη κι αν παρουσιάζεται. Η άρνηση στα σχέδια των εξουσιαστών για περισσότερο έλεγχο πάνω στους ανθρώπους, είναι μέρος του ευρύτερου αγώνα μας για την κοινωνική απελευθέρωση και τον ατομικό αυτοκαθορισμό, και αυτός ο αγώνας είναι η μόνη μας ταυτότητα και η μοναδική ελεύθερη επιλογή μας.

Κ.τ.Κ.

* Σύμφωνα με το άρθρο 93, το “σύστημα πληροφοριών Σένγκεν έχει ως αντικείμενο την προστασία της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, περιλαμβανομένης και της κρατικής ασφάλειας”. Σε αυτή την κεντρική τράπεζα πληροφοριών συγκεντρώνονται πληροφορίες για:
- πρόσωπα που καταζητούνται από τις κατά τόπους αστυνομίες (αρ. 95),
- αλλοδαπούς που είτε έχουν καταδικαστεί είτε έχουν απελαθεί από κάποια χώρα της Σένγκεν είτε υπάρχουν υπόνοιες ή ενδείξεις ότι πρόκειται να προβούν σε πράξεις που απειλούν την ασφάλεια του κράτους (αρ. 96),
- πρόσωπα που εξαφανίστηκαν ή πρόσωπα που “χρειάζονται” την κρατική παρέμβαση για την ασφάλειά τους (αρ. 97),
- άτομα ή οχήματα που αποτελούν στόχο παρακολούθησης ή ειδικού ελέγχου (αρ. 99). Σε αυτή την κατηγορία καταγράφονται πληροφορίες για όποιον “υπάρχουν ενδείξεις ότι διαπράττει ή ότι πρόκειται να διαπράξει αξιόποινες πράξεις” ή “υπάρχει συνολική εκτίμηση που επιτρέπει να υποτεθεί ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο θα διαπράξει και στο μέλλον αξιόποινες πράξεις, ιδιαίτερα όταν αυτό έχει παρανομήσει”.
Στα στοιχεία που καταγράφονται, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και η “ένδειξη ότι τα υπόψη πρόσωπα είναι οπλισμένα”, η “ένδειξη ότι τα υπόψη πρόσωπα είναι βίαια” και η “στάση που ενδείκνυται να τηρηθεί”.

Παράλληλα με την εφαρμογή της Σένγκεν δημιουργήθηκε και το ευρωπαϊκό σώμα μπάτσων, η Europol. Η δημιουργία της αποφασίστηκε τον Ιούνιο του ’92 κατά τη σύνοδο των υπουργών της TREVI. Η ομάδα αυτή -που τα αρχικά της σημαίνουν Τρομοκρατία, Ριζοσπαστισμός, Εξτρεμισμός, Διεθνής Βία- ιδρύθηκε το 1975 από εννέα κράτη της Ευρώπης ενώ αργότερα εντάχθηκαν οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και το Μαρόκο.

* Το ελληνικό κράτος προσχώρησε στη Σένγκεν το ’92 και το ’97 η συνθήκη ψηφίστηκε από τη βουλή, αφού λίγους μήνες νωρίτερα είχε ψηφιστεί ο νόμος για την “προστασία” των προσωπικών δεδομένων. Τα δεδομένα αυτά μεταξύ άλλων αφορούν τη φυλετική ή εθνική προέλευση, τα πολιτικά φρονήματα, τις πολιτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις, τη συμμετοχή σε ένωση, σωματείο ή συνδικαλιστική οργάνωση, την υγεία, την κοινωνική πρόνοια, την ερωτική ζωή, τις ποινικές διώξεις και καταδίκες.

1