ΑΠΟΣΠΑΣΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Στα 18 χρόνια φυλακής, είναι το ίδιο ερώτημα που επανέρχεται πάντα στα χείλη των σωφρονιστικών αρχών: "Μετανιώνετε;" Χωρίς μεταμέλεια, δεν υπάρχει υπό όρους απελευθέρωση. Χωρίς υποταγή στον εκβιασμό τους, δεν υπάρχει ελπίδα να μισανοίξουν οι πόρτες. Αλλά αυτή η απόσπαση μετανοίας δεν στοχεύει παρά σε μια πολύ συγκεκριμένη κατηγορία κρατουμένων.
Φυλακές Fresnes, 2η βόρεια πτέρυγα, 1ος όροφος. Είναι ήδη πέντε μήνες που η διεύθυνση με κρατά στις δικαστικές φυλακές 1 της παρισινής περιφέρειας. Δεν υπάρχει κανένα νέο για πιθανή μεταγωγή σε κάποια κεντρική φυλακή. Τουλάχιστον, η παραμονή μου εδώ μου επέτρεψε να διαπιστώσω για μια ακόμη φορά πως, στην εποχή του θριαμβεύοντος νεο-συντηρητισμού, ο εγκλεισμός των πολιτικών κρατούμενων βασίζεται σε δύο θεμελιώδεις πυλώνες: τη στρατιωτικοποιημένη ασφάλεια και τη διαρκή απαίτηση μεταμέλειας. Για την πρώτη περίπτωση, έχουν τα τάγματα των κουκουλοφόρων και τα πολυβόλα στις σκοπιές. Για τη δεύτερη, έχουν τα "κοσμικά" τους τάγματα: κοινωνικούς λειτουργούς, δικαστές εκτέλεσης ποινής, διευθυντές, δικαστικούς συντάκτες και νομοταγείς πολίτες. Με το που με βλέπουν, η ερώτηση τους καίει τα χείλη: "Μετανιώνετε; ...Κύριε Ρουγιάν, αν εκφράσετε μεταμέλεια, το αίτημά σας για υπό όρους απελευθέρωση θα εξετασθεί με τελείως διαφορετικό βλέμμα..."
Κάθε στιγμή, παρά τα χρόνια που περνούν, η ερώτηση ξανατίθεται. Η ηθική τους εγκαθιδρύει το διαρκή εκβιασμό (μετά ξεπροβάλλουν τα αντίποινα: μεταγωγή, επιδείνωση των συνθηκών κράτησης, απόρριψη της αίτησης αποφυλάκισης) και απαγορεύει κάθε ερώτηση πάνω στην ίδια την ερώτηση. Μέχρι τώρα, τηρούσα μια στάση αρχής. Τους έδινα την ίδια απάντηση που έδινα στους δικαστές και τους υπόλοιπους γαλονάδες. Απαράλλακτη: "Αρνούμαι να απαντήσω στην ερώτηση."
Γιατί τι άλλο σημαίνει αυτή η τυραννική έννοια εκτός από την ιουδαιο-χριστιανική μετάνοια; Προφανώς το "μετανιώνετε;" δεν απευθύνεται στους δράστες των μεγαλύτερων εγκλημάτων, αλλά σε εκείνους που αγωνίστηκαν ενάντια στο σύστημα. Φαντάζεστε τον Μιτεράν να απαιτεί δήλωση μετανοίας από τους πραξικοπηματίες στρατηγούς της Αλγερίας, προτού τους χορηγήσει αμνηστία; Ακούσατε μήπως ποτέ κανένα δικαστή ή δημοσιογράφο που τόλμησε να θέσει αυτή την ερώτηση στον Παπόν 2, τον Οσαρές και στους δολοφόνους του OAS 3; Ή στα στελέχη της Luc
haires και της GIAT που τροφοδοτούσαν με πολεμικό υλικό και πυραύλους τις σφαγές του πολέμου Ιράν-Ιράκ; Ποτέ! Ή στους διευθυντές της Protec που παρέδωσαν, με τα κλειδιά στο χέρι, ένα εργοστάσιο παραγωγής χημικών αερίων στον Σαντάμ Χουσεϊν; Όχι! Σήμερα, πρέπει να μετανιώνεις επειδή αντιστάθηκες και να ζητάς χάρη επειδή εξεγέρθηκες. Η αποθέωση της αντίδρασης είναι τέτοια που μετά από δύο δεκαετίες φυλακής -και τι φυλακή: πλήρης απομόνωση, περιορισμοί κάθε είδους, βιαιότητες...- θα ήθελαν επιπλέον και μια δημόσια ταπείνωση, να με σέρνουν απ'τη μύτη, με το κεφάλι καλυμμένο με τέφρα.Σοσιαλιστές ή "καθαροί" δεξιοί, δεν είναι ζήτημα πολιτικού στρατοπέδου. Στην πραγματικότητα, την ίδια εβδομάδα που μου έθεσαν αυτή την ερώτηση για χιλιοστή φορά, στη Μαδρίτη εμφανίστηκε μια πολεμική που θάφτηκε πάνω στη γέννησή της. Η κυβέρνηση Zapatero κάλεσε τους βετεράνους της Division Azul να παρελάσουν την ημέρα της εθνικής γιορτής. Αυτοί τη θεωρούν ημέρα "εορτασμού της (λευκής) φυλής". Για τους νεότερους, θα θυμίσω ότι πρόκειται
για φασίστες που στρατεύθηκαν εθελοντικά στα SS για να πολεμήσουν στο Ανατολικό μέτωπο. Ευθύνονται όχι μόνο για σφαγές στο πεδίο της μάχης αλλά και, μετά την επιστροφή τους στην Ισπανία, για τη συμμετοχή τους στα εκτελεστικά αποσπάσματα που δολοφονούσαν αντιφρονούντες. Τους ρώτησαν ποτέ αν μετανιώνουν, πριν μας διαβεβαιώσουν ότι έχουμε γυρίσει σελίδα, και ότι ποτέ δεν θα υπάρξει απο-ναζιστικοποίηση της Ισπανίας; (α)Είναι σαφές ότι η σελίδα αλλάζει, αλλά πάντα προς όφελος των ίδιων.
Αφού οι αντι-φρανκικοί μαχητές, για να αναγνωριστούν, πρέπει να επιδείξουν τα ανάλογα πιστοποιητικά. Η μόδα της εποχής επιβάλλει να ξαναγίνουν οι δίκες προκειμένου να αποδειχτεί η αθωότητα αυτών που αγωνίστηκαν ενάντια στο καθεστώς του Φράνκο. (β)
Τι θλιβερή μασκαράτα! Και να σκεφτεί κανείς πως υπάρχουν κομμουνιστές και αναρχικοί που συνεργάζονται σε αυτές τις δικαστικές καρικατούρες, αναγνωρίζοντας στους δικαστές -που συνήθως είναι παλιοί φασίστες ή δημιουργήματα του νεο-φρανκισμού- το δικαίωμα να αποφανθούν για το ζήτημα. Αυτοί
οι σύντροφοι προδίδουν τη στράτευση εκείνων που υποτίθεται ότι υπερασπίζονται.Ποιοι είναι οι πραγματικοί ένοχοι; Εκείνοι που πολέμησαν το φασισμό στη ζωή και το θάνατο ή εκείνοι που τους δολοφόνησαν εν ψυχρώ, οι στρατοδίκες, η αστυνομία, οι δήμιοι, οι υπεύθυνοι του μοναδικού κόμματος; Μήπως όμως αυτές οι ιστορίες είναι πολύ παλιές για τους νέους του σήμερα;
Τι σημασία έχει, αφού υπάρχουν τόσα παραδείγματα, πιο πρόσφατα. Οι ίδιοι οι Ισπανοί σοσιαλιστές δείχνουν ότι δεν μετανιώνουν καθόλου για την εμπλοκή τους στη δημιουργία των ταγμάτων θανάτου των GAL 4 που, μονάχα στο έδαφος του γαλλικού κράτους, προκάλεσαν το θάνατο είκοσι τριών αγωνιστών και κατοίκων της χώρας των Βάσκων. Μάλιστα, αυτή η υπόθεση χρονολογείται από την εποχή των γεγονότων για τα οποία μας
κατηγορούν. Τον περασμένο Οκτώβριο, μετά από έξι μόνο χρόνια, η κυβέρνηση απελευθέρωσε το στρατηγό Galindo, παρόλο που ήταν καταδικασμένος σε εβδομήντα πέντε χρόνια κάθειρξη. Πιστεύετε ότι ρωτήθηκε αυτός ο πολιτοφύλακας αν μετανιώνει που απήγαγε δύο Βάσκους πρόσφυγες 5 στη Βayonne 6, που τους οδήγησε σε ένα εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο και, αφού τους βασάνισε άγρια ολόκληρα μερόνυχτα μέχρι να πεθάνουν, τους έθαψε κρυφά μέσα σε ασβέστη, σε απόσταση χιλίων χιλιομέτρων από το στρατόπεδο; Καθώς τα γεγονότα της απαγωγής και της δολοφονίας συνέβησαν στη Γαλλία και οι συνένοχοι που αναφέρονται στη δικογραφία εξακολουθούν να κατέχουν τα πόστα τους στη γαλλική αστυνομία, για ποιο λόγο να αναρωτηθούμε αν κάποιος τους ρώτησε "μετανιώνετε"; Όχι φυσικά! Η ερώτηση δεν θα ερχόταν ποτέ στο μυαλό ενός δικαστή, ενός δημοσιογράφου ή οποιουδήποτε τίμιου, καλού καθολικού και νομοταγούς πολίτη. Γιατί, ως συνήθως, η προβολή των αποστολικών πιστεύω είναι συνυφασμένη με τη χειρότερη υποκρισία.Και κάθε φορά που οι εκπρόσωποι της ηθικής, εκκλησιαστικής, δικαστικής, στρατιωτικής και αστυνομικής τάξης απαιτούν από εμένα αυτή τη μετάνοια, συνειδητοποιώ πως η αιτία που αποτέλεσε το κίνητρο για τον αγώνα μου από την εποχή της μάχης κατά του Φράνκο παραμένει επίκαιρη. Παρόλα αυτά, μη νομίζετε ότι δεν λυπάμαι για τίποτα. Μετά από δεκαοχτώ χρόνια στη φυλακή, νοσταλγώ, για παράδειγμα, το άρωμα ενός πευκοδάσους μετά την καταιγίδα, τους έρημους δρόμους τη νύχτα, τα γέλια των συντρόφων, εκείνων που δεν θα ξανάρθουν πια και που ποτέ δεν εγκαταλείπουν τις αναμνήσεις μας, το εξεγερμένο τρεχαλητό μέσα στα δακρυγόνα και τις σφαίρες να βουίζουν... Τέλος πάντων, θέλω να σας πω ότι νοσταλγώ χιλιάδες πράγματα.
Και, μα την αλήθεια, "μπορούμε να αναπολούμε τους καλύτερους καιρούς, αλλά όχι να αποφεύγουμε τους τωρινούς". Δεν είναι δικό μου, είναι του Μontaigne.
Το κείμενο του Jean Marc Rouillan δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ce Qu'il Faut Detruire ("Αυτό Που Πρέπει να Καταστραφεί") νο 17, στις 15 Νοέμβρη του 2004 (μτφρ: Στ.).
Σημειώσεις του συγγραφέα:
α) Κατά τη διάρκεια των 20 ετών στη δημαρχία της Μαδρίτης, οι σοσιαλιστές του PSOE δεν άλλαξαν όνομα στην οδό Division Azul, ούτε σε άλλους δρόμους με ονόματα προερχόμενα από το φασιστικό πάνθεον. Όπως είπε ένας υπουργός, αν έπρεπε να διώξουμε όλους τους φασίστες και εκείνους που συνεργάστηκαν με το φασισμό, δεν θα έμενε και πολύς κόσμος στη χώρα. Σε αυτό, συμφωνώ μαζί του. Αλλά και στη Γερμανία, το ίδιο ισχύει. Μήπως αυτό εμπόδισε να γίνει η δίκη της Νυρεμβέργης;
β) Για παράδειγμα, η δίκη του Puig Antich - του τελευταίου αγωνιστή που καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε κατά την περίοδο του φρανκισμού, και συγκεκριμένα το Μάρτη του '74 - αναμένεται να επανεξεταστεί, όπως και οι δίκες των αναρχικών αγωνιστών Delgado και Granado, που είχαν δολοφονηθεί 10 χρόνια νωρίτερα
.Σημειώσεις της μετάφρασης:
1. Στις δικαστικές φυλακές οι συνθήκες κράτησης είναι χειρότερες από ότι στις κεντρικές φύλακές όπου οδηγούνται οι κρατούμενοι μετά την καταδίκη τους, κυρίως σε ό,τι αφορά τον χρόνο περιορισμού στα κελιά.
2. Παπόν: Συνεργάτης των ναζί κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου, υπεύθυνος του Γραφείου Εβραϊκών Υποθέσεων στη νοτιοδυτική Γαλλία, οργάνωνε τη μεταφορά Εβραίων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κατά τη διάρκεια της αλγερινής επανάστασης διετέλεσε αρχηγός της παρισινής αστυνομίας και το 1981 έγινε υπουργός της γαλλικής κυβέρνησης. Το 1998 καταδικάστηκε για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ως υπεύθυνος για την εξόντωση 1.680 Εβραίων. Το 2002 αποφυλακίστηκε για λόγους υγείας.
3. Οσαρές: στρατηγός της ΟΑS ("Οργάνωση Μυστικός Στρατός"), παρακρατικής οργάνωσης που δημιουργήθηκε το 1961 και έδρασε στην Αλγερία. Έχει εκδώσει βιβλίο στο οποίο περιγράφει τη συμμετοχή του στις δολοφονίες Αλγερινών αγωνιστών, τις ανακρίσεις και τα βασανιστήρια κρατουμένων και σε άλλες φρικαλεότητας που διέπραττε η ΟΑS.
4. GAL ("Αντιτρομοκρατικές Απελευθερωτικές Ομάδες"): Ισπανική παρακρατική οργάνωση, αποτελούμενη από στελέχη των δυνάμεων ασφαλείας και μισθοφόρους, και χρηματοδοτούμενη από το ισπανικό κράτος για την "εξουδετέρωση των τρομοκρατών της ΕΤΑ". Υπεύθυνη για δολοφονίες και απαγωγές Βάσκων αγωνιστών και πολιτών.
5. Πρόκειται για τους Jose Antonio Lasa και Jose Ignacio Zabala οι οποίοι βασανίστηκαν μέχρι θανάτου το 1983 από μέλη των GAL, με επικεφαλής τον Galindo.
6. Πρωτεύουσα της γαλλικής χώρας των Βάσκων.
* Ο Jean Marc Rouillan, η Nathalie Menigon, η Joelle Aubron και ο Georges Cipriani, αγωνιστές της Action Directe, συνελήφθησαν το 1987. Καταδικάστηκαν σε ισόβια. Σύμφωνα με την ποινή που τους επιβλήθηκε πρέπει να εκτίσουν τουλάχιστον 18 χρόνια στη φυλακή ("ποινή ασφαλείας"). Τον Ιούνη του 2004, η Joelle Aubron αποφυλακίστηκε για λόγους υγείας.
*